ปวดท้องประจำเดือน…แบบไหนที่ผิดปกติ

ปวดท้องประจำเดือนคืออะไร

ปวดประจำเดือนคือ อาการปวดตุบๆ หรือตะคริวบริเวณช่องท้องส่วนล่าง ผู้หญิงจำนวนมากจะมีอาการปวดประจำเดือนก่อนและระหว่างมีประจำเดือน

อาการปวดท้องประจำเดือน

อาการของอาการปวดประจำเดือน ได้แก่

• ปวดตุบๆ หรือตะคริวที่ช่องท้องส่วนล่างซึ่งอาจจะปวดแบบรุนแรงได้

• จะรู้สึกปวดท้องก่อนมีประจำเดือนประมาณ 1-3 วัน 

• หน้าตาหมองคล้ำและรู้สึกปวดอย่างต่อเนื่อง

• ปวดร้าวไปที่บริเวณหลังส่วนล่างและบริเวณต้นขา

ผู้หญิงบางคนอาจจะมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วย

• คลื่นไส้ อาเจียน

• ถ่ายเหลว

• ปวดศีรษะ

• วิงเวียนศีรษะ

สาเหตุของการปวดประจำเดือน

การปวดประจำเดือนหรืออาการที่เรียกว่า "ดีเมนส์ทรูเอชั่น" เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการรายเดือนของหญิงที่เข้าสู่วัยรุ่นหรือวัยหนุ่มสาว แม้ว่าเด็กที่มีอายุ 10 ขวบจะยังไม่ได้เข้าสู่ระหว่างเดือน แต่สามารถอธิบายให้เข้าใจได้ดังนี้:

1. การเตรียมตัวของร่างกาย เมื่อหญิงเริ่มเข้าสู่วัยรุ่น, ร่างกายของเธอจะเริ่มผลิตฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการสร้างระบบการทำงานของมดลูกและมดลูก ฮอร์โมนเหล่านี้ได้แก่ Estrogen และ Progesterone ซึ่งมีบทบาทในกระบวนการเตรียมตัวสำหรับการตั้งครรภ์

2. การหดตัวของมดลูก ในช่วงระยะเวลาที่เป็นระหว่างเดือน, มดลูกจะหดตัวเพื่อทำลายชั้นหนังลายที่เกิดขึ้นบนผนังมดลูก การหดตัวนี้ส่งผลให้เกิดความปวดที่เรียกว่า "คอนแทรคชั่น" ซึ่งสามารถทำให้เกิดความปวดประจำเดือน

3. การเปลี่ยนแปลงในระดับฮอร์โมน ระหว่างรอบประจำเดือน, ระดับฮอร์โมน Estrogen และ Progesterone มีการเปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนแปลงนี้สามารถทำให้เกิดอาการปวดและความรู้สึกไม่สบาย

4. การปลดปล่อย Prostaglandin ร่างกายของหญิงมีการปลดปล่อยสารเคมีที่เรียกว่า Prostaglandin ในระหว่างการมีประจำเดือน สารเคมีนี้มีบทบาทในการกระตุ้นการหดตัวของมดลูกและส่งผลให้เกิดอาการปวด

ทำไมเลือดประจำเดือนถึงมีกลิ่น

เหตุผลที่เลือดประจำเดือนมีกลิ่นนั้น เกิดจากการสลายตัวของสารต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นแบคทีเรียในช่องคลอด สารไอรอน เส้นใยในเลือด เมื่อไหร่ที่เลือดประจำเดือนไหลออกมา ก็จะมีการปล่อยกลิ่นตามออกมาด้วย ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าหากว่ามีกลิ่นแรงผิดปกตินั้นก็ควรพบแพทย์เพื่อรับการประเมินสุขภาพ

เหตุผลที่เลือดประจำเดือนมีกลิ่นเกิดจาก

1. ช่องคลอดอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย

เป็นการติดเชื้อที่เกิดจากการเติบโตของแบคทีเรียในช่องคลอดมากเกินไป ซึ่งมักจะพบมากที่สุดในผู้หญิงอายุ 15-44 ปี ซึ่งอาการก็คือจะมีตกขาวสีเทาหรือสีขาวนวล มีอาการคันบริเวณช่องคลอด

2. การใช้ผ้าอนามัยแบบสอดเป็นเวลานานๆ

อาจส่งผลให้เกิดผื่นแดงเหมือนผิวไหม้แดด รู้สึกสับสน ท้องร่วง คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะหรือปวดกล้ามเนื้อ มีไข้สูง ความดันโลหิตต่ำ ตา ปาก หรือลำคอแดง ชัก รู้สึกไม่สบายตัว

อาการปวดประจำเดือนที่ผิดปกติ 

ควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุเพิ่มเติม 

1. ปวดประจำเดือนมากกว่าปกติ โดยความเจ็บปวดจะเพิ่มขึ้นทุกเดือน

2. ปวดท้องประจำเดือนอย่างรุนแรง จนต้องทานยาแก้ปวด มากกว่าวันล่ะ 1 ครั้ง หรือเคยต้องฉีดยาแก้ปวดมากกว่า 1 ครั้ง

3. ขณะมีประจำเดือนมีอาการปวดท้องอยากถ่ายอุจจาระ ไปถ่ายอุจจาระแต่ไม่มีอุจจาระออกมา

4. ปวดและกดเจ็บตรงบริเวณท้องน้อยข้างใดข้างหนึ่ง และมักมีอาการปวดร้าวลงมาที่ช่องคลอดข้างเดียวกันหรือปวดร้าวไปที่ขา

5. ปวดประจำเดือนมาก ร่วมกับการมีเลือดออกกระปริบกระปรอย หรือประจำเดือนมามากกว่าปกติ ในบางรายอาจมามากกว่า 1 ครั้งใน 1 เดือน

6. มีอาการปวดท้อง ขณะมีเพศสัมพันธ์

ยกตัวอย่าง: โรคที่เกี่ยวข้องกับอาการปวดที่ผิดปกติ เช่น

• เนื้องอกมดลูก

• เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่

• เลือดออกในอุ้งเชิงกราน

• ผังผืดในอุ้งเชิงกราน

• เนื้องอกของรังไข่

• ปีกมดลูกอักเสบ

• นิ่วในท่อไต

• โรคทางลำไส้
   

โรคที่เกี่ยวข้องกับอาการปวดท้องประจำเดือนที่ผิดปกติบางโรค อาจส่งผลถึงภาวะมีบุตรยาก ดังนั้นหากคุณผู้หญิงมีอาการปวดท้องประจำเดือนที่ผิดปกติไปจากเดิม ไม่ควรนิ่งนอนใจ ให้รีบมาตรวจเพิ่มเติม เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาและเข้าปรึกษากับสูตินรีแพทย์ เพื่อการรักษาเฉพาะทางนรีเวช เช่น การตรวจอัลตราซาวด์ เพื่อเช็คอาการอย่างละเอียดต่อไป 

บทความโดย : นพ.นพเมศฐ์ ศรีจารุสิทธิ์  สูตินรีแพทย์ (มะเร็งวิทยานรีเวช)

แผนกสุขภาพสตรี  โรงพยาบาลพริ้นซ์ สุวรรณภูมิ

หากคุณต้องการนัดหมายแพทย์ เพื่อทำการปรึกษา

สามารถติดต่อสอบถามเราได้

Call Center 02-080-5999 หรือ LINE : @psuv