รู้จักการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน (Esophago gastroduodenoscopy)

• การส่องกล้องทางเดินอาหาร เป็นวิธิการตรวจวินิจฉัยรูปแบบนึง โดยแพทย์จะใช้กล้องที่ออกมาเฉพาะ โดยจะผ่านกล้องเข้าไปสู่บริเวณที่เราต้องการจะทำการตรวจ และถ่ายทอดเป็นภาพออกมาให้เราได้เห็นภายในอวัยวะที่เราสนใจ
• การส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน แพทย์จะสอดกล้องผ่านเข้าปาก เพื่อทำการตรวจหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็กส่วนต้น เพื่อตรวจวินิจฉัยว่ามีความผิดปกติอย่างไรหรือไม่ และอาจพิจาณาตรวจชิ้นเนื้อเพิ่มเติมได้
• อีกประโยชน์ที่สามารถทำได้จากการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน คือการตรวจการติดเชื้อแบคทีเรีย H.pylori ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงการเกิดกระเพาะอาหารอักเสบและมะเร็งกระเพาะอาหาร

ใครบ้างที่เข้ารับการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน

• ผู้ป่วยที่เริ่มมีอาการโรคกระเพาะอาหารอักเสบ หลังจากอายุ 50 ปี
• ผู้ป่วยที่มีอาการเตือน ได้แก่ น้ำหนักตัวลดเยอะ, อาเจียนรุนแรงต่อเนื่อง, มีอาการกลืนเจ็บกลืนลำบาก, มีอาการเลือดออกทางเดินอาหารส่วนบน
• ผู้ป่วยที่อาการไม่ดีขึ้นหลังจากรักษาด้วยยาต้านกรด

การเตรียมตัวก่อนการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน

• เริ่มต้นจากการตรวจ และประเมินโดยแพทย์ว่ามีข้อบ่งชี้ และสภาวะของผู้ป่วยมีความเหมาะสมในการที่จะรับการตรวจได้อย่างปลอดภัย
• งดน้ำ อาหารและเครื่องดื่มทุกชนิดก่อนมารับการตรวจอย่างน้อย 6-8 ชั่วโมง เพื่อป้องกันอันตรายจากการสำลักอาหารเข้าไปในหลอดลม
• แจ้งโรคประจำตัว, ยาที่รับประทานประจำ และยาที่แพ้
• ในกรณีที่ใส่ฟันปลอม หรือมีฟันที่โยก ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนการส่องกล้อง

ขั้นตอนเมื่อมาถึงศูนย์ส่องกล้องทางเดินอาหาร

• ผู้ป่วยจะได้รับการวัดสัญญาณชีพ และประเมินอาการก่อนทำการส่องกล้อง
• ขณะเข้ารับการตรวจ จะได้รับยาชาเฉพาะที่โดยการพ่นยาชา ที่บริเวณลำคอ เพื่อไม่ให้เจ็บปวดหรือรู้สึกอยากอาเจียนขณะตรวจ
• แพทย์จะใส่กล้องเข้าทางปาก เพื่อทำการตรวจประเมิน ซึ่งกระบวนการจะใช้เวลาประมาณ 5-10 นาที
• ภายหลังเสร็จสิ้นการตรวจ ผู้ป่วยจะได้รับการสังเกตอาการหลังการส่องกล้อง เมื่อเห็นว่าปลอดภัยดีแล้ว สามารถกลับบ้านได้

คำถามที่พบบ่อย

# การส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน เจ็บไหม ต้องฉีดยาให้หลับไหม

• การส่องกล้อง ไม่ได้ทำให้เกิดบาดแผล แต่ก็อาจมีความไม่สุขสบายระหว่างการส่องกล้องได้ แต่จะมีการให้ยาระงับความรุ้สึก เพื่อป้องกันภาวะดังกล่าวโดยจะมีการพ่นยาชาที่ลำคอ และในบางรายถ้าผู้ป่วยยังมีความไม่สุขสบาย ก็อาจให้ยาระงับความรู้สึกแบบฉีดทางเส้นเลือดดำ โดยพิจารณาเป็นแต่ละกรณี

# มาส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบนต้องนอนโรงพยาบาลไหม

• โดยทั่วไป ผู้ป่วยสามารถเข้ารับการตรวจ และกลับบ้านได้โดยไม่ต้องพักรักษาตัวในโรงพยาบาล อย่างไรก็ตามผู้ป่วย ควรมีญาติหรือผู้ดูแลมาด้วย เนื่องจากหากได้รับยาระงับความรู้สึกแบบฉีด ต้องเลี่ยงการขับรถ ทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร อย่างน้อย 24 ชั่วโมงหลังการตรวจ
• ทั้งนี้ในบางรายที่ตรวจพบความผิดปกติ หรือด้วยสภาวะของผู้ป่วยแต่ละราย แพทย์อาจพิจารณาให้สังเกตอาการต่อในโรงพยาบาล โดยพิจารณาเป็นแต่ละกรณี