อาหารกับการควบคุมเบาหวาน
โภชนาการที่ดีเป็นหนึ่งในหัวใจของการควบคุมเบาหวาน ถึงแม้จะได้รับยาเบาหวานหรืออินชูลินก็ยังจำเป็นต้องควบคุมอาหารร่วมกับการออกกำลังกายด้วย
การควบคุมอาหาร คือ การรู้จักเลือกรับประทานอาหารให้ครบทุกหมู่ในปริมาณที่เหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วนอย่างสมดุล เป็นการป้องกัน หรือ ลดความรุนแรงของโรคแทรกซ้อนที่จะมาภายหลัง
จุดมุ่งหมายในการควบคุมอาหาร คือ
- เพื่อลดควบคุมระดับน้ำตาลและไขมันให้อยู่ในระดับปกติ หรือ ใกล้เคียงระดับปกติมากที่สุด
- เพื่อควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
- เพื่อให้มีโภชนาการที่ดีเป็นสิ่งสำคัญมากในการควบคุมเบาหวาน เลือกรับประทานอาหารที่ถูกต้อง ถูกชนิดและถูกสัดส่วนเพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน
หลักในการเลือกอาหาร
- รับประทาน ข้าว ก๋วยเตี๋ยว ขนมปัง ได้ตามปกติ ไม่ต้องลดมากนอกจากผู้ที่อ้วนให้ลดลงครึ่งหนึ่ง
- รับประทานผลไม้ตามจำนวนที่กำหนด วันละ 2 – 3 ครั้งแทนขนม
- รับประทานผลไม้ให้มากขึ้นทุกมื้อ
- รับประทานเนื้อสัตว์ไม่ติดมันและหนัง
- รับประทานไข่สัปดาห์ละ 2 – 3 ฟอง ถ้าไขมันในเลือดสูงให้ลดไข่แดง
- รับประทานปลา และเต้าหู้ให้บ่อยขึ้น
- ใช้น้ำมันพืช จำพวกน้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันรำในการทอดผัดอาหารแต่พอควร
- เลือกน้ำนมไม่มีไขมัน น้ำนมพร่องมันเนย แทนน้ำนมปรุงแต่รส
- หลีกเสี่ยงน้ำหวาน น้ำอัดลม ลูกอม ช็อกโกแลตและขนมหวานจัดต่างๆ
- หลีกเสี่ยงอาหารใส่กะทิ ไขมันสัตว์ อาหารทอดเป็นประจำ รวมทั้งขนมอบ เช่น เพสเตรี้
- รับประทานผัก ผลไม้ทั้งกากแทนการคั้นดื่มแต่น้ำ
- เลือกรับประทานอาหาร ที่มีไขมันน้อย เช่น ต้ม นึ่ง ย่าง ผัด ที่ใช้น้ำมันแทนการทอด
- ใช้น้ำตาลเทียมใส่เครื่องดื่มละอาหาร แทนการใช้น้ำตาลทราย
- รับประทานอาหารรสอ่อนเค็ม
ประโยชน์ของการควบคุมอาหาร
- ช่วยรักษาระดับน้ำตาลและไขมันในเลือดให้ใกล้เคียงระดับปกติ
- ทำให้น้ำหนักตัวอยู่ในเกณฑ์ที่ควรเป็น
- ช่วยป้องกันโรคแทรกซ้อนต่างๆ
- ทำให้สุขภาพแข็งแรงและอายุยืน
ผู้ป่วยเบาหวานรับประทานน้ำหวานหรือขนมหวานได้หรือไม่
น้ำหวาน ลูกอมชนิดต่าง ๆ เหล่านี้มีน้ำเป็นส่วนประกอบหลัก ไม่มีสารอาหารที่เป็นประโยชน์อื่น ๆ จึงไม่เหมาะกับผู้ป่วยเบาหวาน เพราะจะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นรวดเร็ว ยกเว้นเมื่อผู้ป่วยมีอาการน้ำตาลในเลือดต่ำ สำหรับขนมหวานจัดอื่นควรงด